ویژگی‌های ترجمه قرآن صفارزاده/ مترجمی که دغدغه‌هایی از جنس خانواده داشت
تاریخ انتشار: ۴ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۷۹۲۹۹
طاهره صفارزاده، شاعر، نویسنده، محقق و مترجم قرآن در ۲۷ آبان سال ۱۳۱۵ در سیرجان به دنیا آمد و در سال ۱۳۸۷ به علت بیماری تحت عمل جراحی قرار گرفت و چند ماه پس از آن در حالت کما در بیمارستان بستری شد و سپس ۴ آبان همان سال درگذشت. از وی تا کنون علاوه بر مقالات، مصاحبه‌های علمی و اجتماعی، بیش از ۱۴ مجموعه شعر و ۱۰ عنوان کتاب ترجمه یا نقد ترجمه در زمینه‌های ادبیات، علوم، علوم قرآنی و حدیث منتشر و گزیده سروده‌های او به زبان‌های گوناگون جهان ترجمه شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حکیمه دبیران درباره ترجمه صفارزاده به ایکنا گفت: ترجمه‌های بسیاری از قرآن کریم، به فارسی و انگلیسی قبل از وی انجام شده، اما به نظر نقادانه او در هر یک از آن‌ها تکلف‌ها یا کاستی‌هایی وجود دارد که باید رفع و اصلاح شود. در عین حال، ترجمه خود را که بی‌تردید خالی از اشکال نیست، نیز آخرین ترجمه قرآن نمی‌داند و در مقدمه‌ای که به فارسی نظر انتقادی خود را بر ترجمه‌های دیگران آورده، به تحریض و تشویق کسانی که آشنا به زبان‌های خارجی، به ترجمه قرآن می‌پردازد، می‌گوید: «مقصود این است که معتقدان و مؤمنان به خداوند که قرآن را کلام نهایی الهی و پیامبر آن را خاتم پیامبران می‌دانند، باید ترجمه‌های سلیس و مطبوع، به هر زبانی که آشنایی دارند، فراهم آورند».
وی افزود: یکی از ویژگی‌های ترجمه دو زبانه صفارزاده، قرار دادن هر دو ترجمه فارسی و انگلیسی هر آیه رو به روی هم در هر صفحه است. صفارزاده درباره این امر، هم در مقدمه ترجمه قرآن و هم در کتاب ترجمه مفاهیم بنیادی قرآن مجید توضیح داده است که؛ پس از حدود سه ماه بررسی و یادداشت کردن به این نتیجه رسیده که معادل‌های مناسب باید ضمن ترجمه آیات قرآن و نیز به هر دو زبان نشان داده شوند، زیرا متوجه شده بود که در ترجمه‌های فارسی هم ایراد‌های مشابه وجود دارد و نیز به این نتیجه رسیده بود که با پیشنهاد‌های جدیدی که در علم ترجمه دارد ایجاب می‌کند، ترجمه در هر دو زبان فراهم شود که برای خوانندگان داخلی و خارجی هر دو مفید باشد؛ چون پژوهش‌های تطبیقی در دو زبان، آموزندگی بیشتری دارد.
صفارزاده، تصمیم گرفته بود ترجمه‌ها در جلد‌های جداگانه نباشد و رو به روی هم قرار داده شود تا کنجکاوی خواننده در مطابقت ترجمه انگلیسی و فارسی برای او در آموزش قرآن کریم مؤثر باشد و نیز آن دسته از علاقه‌مندان که قدری فارسی و قدری انگلیسی می‌دانند، مطالعه به دو زبان جنبه پژوهشگرانه خواهد داشت و خارجی‌ها هم که به واسطه نامفهوم بودن ترجمه‌های انگلیسی در اثر کاربرد زبان ادبی مغلق و یاری نگرفتن مترجمان از معلومات تفسیری، درباره قرآن مجید ندانسته داوری می‌کنند، طبعاً بهره‌ای از کتاب خواهند داشتدبیران ادامه داد: طاهره صفارزاده، تصمیم گرفته بود ترجمه‌ها در جلد‌های جداگانه نباشد و رو به روی هم قرار داده شود تا کنجکاوی خواننده در مطابقت ترجمه انگلیسی و فارسی برای او در آموزش قرآن کریم مؤثر باشد و نیز آن دسته از علاقه‌مندان که قدری فارسی و یا انگلیسی می‌دانند، مطالعه به دو زبان جنبه پژوهشگرانه خواهد داشت و خارجی‌ها هم که به واسطه نامفهوم بودن ترجمه‌های انگلیسی در اثر کاربرد زبان ادبی غامض و یاری نگرفتن مترجمان از معلومات تفسیری، درباره قرآن مجید ندانسته داوری می‌کنند، طبعاً بهره‌ای از کتاب خواهند داشت.
اهتمام صفارزاده در ترجمه متفاوت یک کلمه واحد
وی با بیان اینکه صفارزاده با اعتقاد به اینکه ترجمه‌ها باید ساده و قابل فهم باشند، بیان کرد: اهتمام در آوردن ترجمه‌های متفاوت از یک کلمه واحد در آیات گوناگون با توجه به مفهوم هر آیه که نمونه‌های آن را به صورت بخشی جدا آورده است، یکی از موارد مهمی است که این مترجم مورد توجه قرار داده است. مثلاً برای ترجمه کلمه «آیات» در آیه‌های گوناگون این معادل‌ها را آورده است: آیه‌های قرآن، کلام وحی خداوند، آیات صریح، آیات احکام، وقایعی که پیش از وقوع، نشانه‌های الهی آن اعلام فرموده شده، علامات قدرت الهی، معجزات و نشانه‌های الهی، پند‌ها، حکمت‌ها و عبرت‌ها، دلایل و نشانه‌ها؛ که برای هر کدام یک یا چند آیه را با ترجمه فارسی ذکر کرده است. مانند ترجمه آیه ۷ سوره یوسف که «به واقع در داستان یوسف و برادرانش برای جویندگان حق و اهل تحقیق و تفکر، نشانه‌ها و پند‌هایی از حکمت‌ها و قدرت الهی و درس‌هایی پندآموز نهفته است».
این عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم درباره معادل‌های اسماءالحسنی در ترجمه صفارزاده گفت: جایگزینی معادل برای اسماءالحسنی یا نام‌های فوق نیکوی خداوند، در رابطه با مفهوم هر یک از آیات قرآن یکی از ویژگی‌های دیگر ترجمه وی است؛ مانند ترجمه «لَغَنِیٌّ حَمِیدٌ» در آیه ۸ سوره ابراهیم با موضوع بی‌نیازی خداوند از اطاعت مردم که آمده است؛ «و موسی به قوم خود گفت: اگر شما و همه مردم روی زمین ناسپاسی و کفران نعمت کنید، {کمترین ضرری به خداوند نمی‌زنید}، زیرا خداوند آن بی‌نیاز ستوده ذات است.» و ترجمه «الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ» در آیه ۶۴ سوره حج با توجه به مفهوم مالکیت در آیه چنین است: «مخلوقات آسمان‌ها و زمین همه به ذات اقدسش تعلق دارند و خداوند آن ثروتمند ستوده ذات است.»
ادامه داد: این قرآن‌پژوه معتقد است که اسماءالله واحد نباید در تمام آن آیات یکسان ترجمه شود، بلکه ترجمه هر یک از این اسماء باید متناسب با مفاهیم آیات‌شان انجام شود. مثلاً برای ترجمه «حکیم» در آیات گوناگون، عبارات حکم صادرکننده، حاکم روز جزا، حکمروا، منشأ حکمت، حکم دهنده، حاکم و بی‌همتا در علم و حکمت را متناسب با ترجمه هر آیه آورده است. اما برای قبول همه این معادل‌ها و نیز برای قرار دادن یکی از اسماء الله که به صورت زوج مانند عَزیزٌ حَکیم در قرآن ذکر شده، به عنوان صفت دیگری، نیازمند تأمل است. در سوره «طه» کلمه «الرحمن» را در بسمله، «نعمت بخشنده» ترجمه کرده است و در ترجمه آیه ۵ برای «الرحمن» ترجمه فارسی نیاورده و به صورت اسم گفته است: «الرحمان ذات اقدس خود را در عرش اعلا استقرار بخشید». در واقع صفارزاده در مقدمه فارسی ترجمه قرآن هم به اهمیت این امر تأکید می‌کند که در ترجمه‌های فارسی و انگلیسی اسماء خداوند که حکم مهر و امضای هر آیه را دارند، در رابطه با آیات قرآن مجید ترجمه نشده‌اند، در حالی که تا اهمیت آن‌ها دانسته نشود، ارتباط مفاهیم دانسته نخواهد شد و جاذبه الهی در نام‌های فوق نیکوی خداوند به حدی است که می‌توان آن‌ها را از مسلم‌ترین دلایل معجزه به شمار آمدن قرآن مجید دانست.
نظریه صفارزاده در لزوم ارتباط اسماء الهی
وی تصریح کرد: نظریه صفارزاده در مورد لزوم بیان ارتباط نام‌های خداوند با مفهوم هر آیه قابل توجه و از همه این موارد مهم‌تر است، بنابراین شایسته است به طور خاص جداگانه پژوهشی در این زمینه انجام شود.
این مدرس دانشگاه گفت: در بیشتر نقد‌هایی که بر ترجمه قرآن صفارزاده نوشته‌اند، اعتراض به عدم تبحر وی در زبان مبدأ یعنی زبان عربی است، اما نباید آنقدر تند رفت که ارزش این کار مهم نادیده گرفته شود. من نیز مواردی از این قبیل اشتباهات را در ترجمه وی بر جوشن کبیر و ترجمه قرآن حکیم مشاهده کرده‌ام که باید برای اصلاح چاپ بعدی به بانیان نشرش اطلاع داده شود. همچنین این اذعان خودش، عذری از پیش انجام شده بر این موارد است که می‌گفت: «من تجوید را به کمک معلم در هفت سالگی آموختم. اما درست‌خوانی تا عربی‌دانی و قرآن‌شناسی عمری فاصله دارد».
در بیشتر نقد‌هایی که بر ترجمه قرآن صفارزاده نوشته‌اند، اعتراض به عدم تبحر وی در زبان مبدأ یعنی زبان عربی است، اما نباید آنقدر تند رفت که ارزش این کار مهم نادیده گرفته شود. من نیز مواردی از این قبیل اشتباهات را در ترجمه وی بر جوشن کبیر و ترجمه قرآن حکیم مشاهده کرده‌ام که باید برای اصلاح چاپ بعدی به بانیان نشرش اطلاع داده شودوی یادآور شد: انتشار ترجمه‌های سلیس، روان و معنی‌بخش، گسترده‌ترین راه به سوی انجام وظیفه الهی خواهد بود، زیرا خداوند در آیه ۱۷ سوره مبارکه قمر می‌فرماید: ما برای آنکه پند آموختن از قرآن بر همگان آسان باشد، آن را به زبان بسیار ساده بیان کردیم؛ و تکرار آیه به عنوان آیات ۲۳، ۳۲ و ۴۰ موید اهمیت این فرمان است. پس ترجمه‌ها باید ساده و قابل فهم باشند.
دبیران در ادامه به شعر‌های صفارزاده اشاره و بیان کرد: در بیشتر اشعار این استاد هنرمند، دغدغه‌ها و نگرانی‌های او نسبت به جامعه به چشم می‌خورد و به عبارتی پریشانی خانواده‌ها را برنمی‌تابد. در شعر معروف «کودک قرن» می‌بینیم که شاعر دوست دارد خانواده در صلح و صفا و بر قانون ادب و امنیت روانی بنا شده باشد. او بر این باور بود که با سالم نگه داشتن خانواده، سلامت جامعه هم برای پیشرفت و بالندگی جوانان فراهم می‌شود. «کی رود در خواب راحت/ کودک این قرن بی‌فرجام» و یا در شعر «تو را‌ای توده برف ریا در خود نمی‌گیرم/ چه می‌ترسم که خاموشم کنی از یاد انسان‌ها» و یا در شعر «چشمم به راه روز سپیدی نشسته است/روزی که پر بود همه از لحظه‌های فتح/ آن روز دیر نیست».
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: طاهره صفارزاده مترجم قرآن ترجمه قرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۷۹۲۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سهم انجمن سینمای جوانان ایران و سازمان سینمایی از نمایشگاه کتاب
به گزارش خبرگزاری مهر، نمایشگاه سی‌وپنجم کتاب تهران از امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت فعالیت‌های خود را به صورت رسمی آغاز کرده است و انجمن سینمای جوانان ایران هم با ترکیبی متنوع از کتاب‌های تخصصی در حوزه سینمای کوتاه، در قالب این رویداد میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.
آثار عرضه شده از سوی انجمن سینمای جوانان در سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عبارتند از «ژانر در فیلم کوتاه» مجموعه مقالاتی به دبیری علمی رامتین شهبازی، «مدیریت تولید فیلم» به قلم محمدرضا پاسدار، مجموعه ۲ جلدی «تاریخ هنر برای فیلمسازان» نوشته گیلیان مک ایور با ترجمه مجید کیانیان، «فیلم کوتاه، سپهر بلند» مجموعه مقالاتی به دبیری منصور براهیمی، «ساخت فیلم کوتاه با بودجه صفر» نوشته ریزان هاوس با ترجمه مجید کیانیان، «داستان در فیلم کوتاه» نوشته ریک بیرستو با ترجمه پیمان فلاحی، «نوشتن فیلم کوتاه» نوشته پاتریسیا کوپر با ترجمه پیمان فلاحی، «داستان‌گویی در فیلم کوتاه» به قلم سعید عقیقی، «ساختن یک فیلم کوتاه» نوشته روبرتو مولیترنی با ترجمه صنم نادری، «درباره عکاسی» نوشته سوزان سونتاک با ترجمه فرزانه طاهری، «عکاسی و روان کاوی» نوشته استفن بری با ترجمه زهرا پژوتن و صمد قربان‌زاده، «کشف فیلم کوتاه» به قلم سینیتا فلاندو با ترجمه پیمان فلاحی، «ترکی‌بندی تصویر در سینما و تلویزیون» نوشته پیتر وارد با ترجمه حمید احمدی لاری و «هنر فیلم کوتاه داستانی» نوشته ریچارد راسکین با ترجمه پیمان شوقی.
علاقه‌مندان به سینمای کوتاه می‌توانند در ایام برگزاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای تهران، با مراجعه به غرفه سازمان سینمایی، ضمن اطلاع از تازه‌ترین فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی انجمن سینمای جوانان ایران نسبت به تهیه آثار فوق اقدام کنند.
غرفه سازمان سینمایی نیز با بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب تخصصی در حوزه سینما، در این دوره میزبان علاقه‌مندان به کتاب‌های سینمایی است و موسسات تابعه این سازمان هر یک آثار تخصصی حوزه خود را در این غرفه عرضه خواهند کرد.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با ۲۲ عنوان کتاب، انجمن سینمای جوانان ایران با ۱۶ عنوان و بنیاد سینمایی فارابی با ۱۲۰ عنوان کتاب شامل ۱۰۰ عنوان از آثار قدیمی و ۲۰ عنوان جدید در نمایشگاه بین المللی تهران حضور دارند.
غرفه سازمان سینمایی کشور با هدف عرضه آخرین کتاب‌های منتشر شده از سوی مراکز تابعه سازمان سینمایی به علاقه‌مندان حوزه کتاب ارایه شده است و با برنامه‌ریزی صورت گرفته امسال، جمعی از هنرمندان سینما نیز در مدت برگزاری نمایشگاه در این غرفه حضور خواهند داشت.
کتاب‌های ارایه شده در این غرفه با توجه به نیازهای جامعه کتابخوان کشور و علاقه‌مندان رشته های مختلف سینمایی در حوزه‌های گوناگون تدوین و آماده شده است. از آنجا که یکی از دغدغه های مسؤولان سینمایی کشور، بحث عدالت فرهنگی در ابعاد مختف آن بوده و یکی از مشخصات آن مباحث آموزشی و تحلیلی به‌ویژه در حوزه کتاب محسوب می‌شود، امسال نیز مانند سال‌های گذشته سازمان های تابعه با مجموعه ای جذاب و کاربردی از کتاب های آموزشی تحلیلی سینما که توسط اساتید تالیف و ترجمه شده اند در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور خواهند داشت.
کتاب‌های ارایه شده از سوی سازمان سینمایی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، طیف گسترده و چشمگیری از انواع و اقسام کتاب‌های گوناگون با محوریت مباحث سینما را در بر می گیرد که قطعا برای علاقه‌مندان و دوستداران سینما راهگشا خواهد بود. این آثار منتخبی از کتاب‌هایی است که در سال گذشته در حوزه کارگردانی، فیلمنامه نویسی، فیلمبرداری پیشرفته، استفاده از جلوه های ویژه کامپیوتری در سینما، انیمیشن، مستندسازی و غیره به زیور طبع آراسته شده اند.
رشد و گسترش حوزه انتشارات و دست پر سازمان سینمایی کشور در این دوره نمایشگاه کتاب تهران، برآیند رویکرد و اهتمام ویژه به حوزه پژوهش، انتشارات و تالیفات سینمایی است که طی سه ساله اخیر صورت گرفته است.
سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از امروز تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود و سازمان سینمایی در شبستان اصلی مصلای تهران، سالن ۳، راهروی شماره ۱۵، غرفه شماره ۲۷۵ پذیرای خانواده سینما، اساتید، دانشجویان، پژوهشگران و عموم علاقه‌مندان هنر هفتم است.
کد خبر 6100726
تیراندازی، مراسم عروسی در ونایی بروجرد را به عزا تبدیل کرد