چالش‌های ترجمه شعر فارسی از زبان دیک دیویس/ شعر فارسی معدن طلاست

در کارنامه کاری او هم نام شاعران نامدار می‌درخشد و هم شاعرانی که حتی ایرانی‌ها هم آنها را نمی‌شناسند. دیک دیویس در «خنیاگری در باغ» از چند دهه تلاش برای ترجمه ادبیات کلاسیک ایران می‌گوید. ۳۰ مهر ۱۳۹۸ - ۱۲:۳۵ فرهنگی ادبیات و نشر نظرات - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از گذشته‌های دور، دو نظریه متضاد درباره ترجمه شعر وجود دارد؛ گروهی مانند دانته، درایدن و ولتر بر این عقیده بودند که شعر هرگز ترجمه‌پذیر نیست و در مقابل، گروه دیگری از جمله هوراس و پوپ شعر را ترجمه‌پذیر می‌دانستند و در ترجمه آن می‌کوشیدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این میان دیک دیویس شعر را به طور کلی ترجمه‌ناپذیر نمی‌داند، بلکه معتقد است که شعر برخی از شعرا ترجمه‌پذیر نیست؛ شاعرانی که هویت یک ملت را در آثار خود تلخیص کرده‌اند.

تاکنون آثار متعددی از اشعار کلاسیک فارسی به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی و آلمانی منتشر شده است. در میان ترجمه‌های متعددی که ارائه شده، آثار دیک دیویس را می‌توان از جمله آثار خلاق و موفق در نظر گرفت. دیویس که علاقه‌اش به ادبیات را مدیون مادرش است، در نوجوانی با اولین اشعار فارسی آشنا شد: ترجمه فیتز جرالد از سروده‌های خیام. حتی اشعاری از ترجمه جرالد را نیز حفظ کرد. هرچند در برهه‌ای می‌خواست که در دانشگاه رشته شیمی را دنبال کند، اما زندگی برای او چیز دیگری رقم زده بود. دیویس که از کودکی با شعر و ادبیات انس گرفته بود و همیشه در حال نوشتن داستان یا شعر بود، پس از تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی، با دعوت یکی از دوستان باستان‌شناسش که در لرستان مشغول کار بود، به ایران سفر کرد. این اولین مواجهه او با فرهنگ و مردم ایران بود؛ در واقع می‌توان گفت اولین جرقه‌های علاقه این مترجم به ادبیات ایران از اینجا زده شد.

در ایران مدتی بیمار شد، اما این بیماری پایان خوشی داشت. او به دختری ایرانی علاقه‌مند شد. این ازدواج، علاقه و آشنایی او به زبان و ادبیات فارسی را دوچندان کرد. او به کمک افخم دربندی، همسرش، اولین اثر از ادبیات کلاسیک فارسی را به انگلیسی ترجمه کرد. یک اثر نمادین و سمبلیک از عطار نیشابوری: «منطق‌الطیر». دیویس تحصیلات خود  را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه داد؛ ادبیاتی که او خود آن را «معدن طلا» توصیف می‌کند.

دیویس در این سال‌ها سعی کرده هم آثار برجسته و نام‌آشنای ایران را ترجمه کند و هم آثار شاعرانی که حتی ایرانی‌ها هم کمتر با آنها آشنایی دارند؛ مثل منجیک ترمذی، مهستی گنجوی، ازرقی هروی و ... . از این جهت در کارنامه کاری او تنوعی از این دست از آثار می‌توان دید. اما آنچه کار دیویس را متمایز کرده، تلاش او برای معرفی و ترجمه هر چه بهتر آثار است. او هرچند ترجمه آثاری مانند سروده‌های حافظ و شاهنامه را کاری سهل ممتنع می‌داند، اما توانسته با ارائه ترجمه‌ای قابل قبول از این دست از آثار تحسین ایران‌شناسان و مترجمان را برانگیزد. ترجمه او از شاهنامه فردوسی از این جمله است که با روشی ابتکاری و نزدیک به قوالی آن را ارائه کرد و توانست در سال 2006 در فهرست 10 اثر برتر واشنگتن پست قرار گیرد.

تاکنون آرا و نظرات او در باب ترجمه شعر بزرگان ادب فارسی در طول سال‌های گذشته به فارسی ترجمه و منتشر شده است. «خنیاگری در باغ» مجموعه‌ای است از جستارها و گفت‌‌وگوهای این مترجم نام‌آشنا درباره ترجمه شعر کلاسیک پارسی به انگلیسی که در چند سال اخیر در مجلات و نشریات مختلف منتشر شده‌اند.

در معرفی این اثر آمده است: بی‌هیچ گمان دیویس یکی از موفق‌ترین مترجمان شعر کلاسیک پارسی به انگلیسی در روزگار ماست. ترجمه‌های متعدد او از شعر کلاسیک پارسی- منطق الطیر عطار نیشابوری(1984)، داستان سیاووش(1992)، اسباب عاریتی: اشعار کوتاه کلاسیک پارسی(1997)، شاهنامه فردوسی(2006)، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی(2007)، موش و گربه عبید زاکانی(2008) و صور عشق: حافظ و شاعران شیراز(2012)- به شعر تندرست و مستحکم انگلیسی تحسین همگان، خاص و عام، را برانگیخته است.

تنها ترجمه استادانه «منطق‌الطیر» عطار نیشابوری یا «ویس و رامین» فخرالدین اسعد گرگانی که دیویس به نیکی از عهده آنها برآمده، کافی است تا مترجمی را جاودانه کند چه رسد به ترجمه شاهنامه، اثر سترگ و شگرف فردوسی‌ بی‌قرین. مجموعه حاضر ماحصل تأملات و تجربه‌ های دیویس در باب چالش‌های ترجمه شعر کلاسیک پارسی به انگلیسی است.

بازارهای ناشناخته برای جهانی شدن ادبیات کودک/ صادرات کتاب ایران چقدر است؟

نشر آگه کتاب حاضر را با ترجمه مصطفی حسینی در 171 صفحه و به قیمت 26 هزار تومان روانه کتابفروشی‌ها کرده است.

انتهای پیام/

R1013197/P/S4,35/CT7 واژه های کاربردی مرتبط ترجمه معکوس کتاب و ادبیات

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ترجمه معکوس کتاب و ادبیات ترجمه معکوس کتاب و ادبیات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۴۱۶۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای دعوای هوشنگ ابتهاج با رهبر حزب توده

کتاب پیر پرنیان اندیش، جمع آوری خاطرات هوشنگ ابتهاج توسط میلاد عظیمی و عاطفه طیه است که در سال ۱۳۹۱ توسط انتشارات سخن منتشر شد. هوشنگ ابتهاج در این کتاب به خاطرات خود در مواجهه با سوالات گردآورندگان می‌پردازد.

به گزارش انتخاب، این کتاب در دو جلد و بیش از هزار صفحه منتشر شده است. در ادامه بخش‌هایی کوتاه از این کتاب را با هم می‌خوانیم.

به آذین و تشکیلات اتحاد دموکراتیک مردم ایران

(اتحاد دموکراتیک مردم ایران، تشکیلاتی سیاسی بود که در مهر ماه ۱۳۵۷ توسط محمود اعتمادزاده (به آذین) تشکیل شد. این تشکیلات پس از انقلاب نیز به فعالیت خود به موازات حزب توده ادامه داد و با دستگیری به آذین، فعالیت آن پایان یافت.)

-ترجمه‌های به آذین رو می‌پسندین؟

بله زبان فاخر درخشانی داره، ولی تو اولین ترجمۀ جدیش ژان کریستف، جلد اول و نصفی از جلد دوم ترجمه معیوبه یعنی زمان‌های افعال زمان‌های فرانسویه مال زبان فرانسه است. مثلاً ما می‌گیم من دیدم که می‌اومد، ولی ترجمه به آذین نادرسته و این زمان‌ها فارسی نیست

-بهترین ترجمه به آذین به نظر شما کدومه؟

جان شیفته به نظرم خیلی ترجمۀ عالی داره زبان آراسته واقعاً درخشان، طبری می‌گفت اگه رومن رولان زنده بود حظ می‌کرد کار ترجمه به آذین یک بازآفرینی از جان شیفته به زبان فارسی در اومده طبری اصلشو هم خونده بود و می‌گفت کار به آذین ترجمه نیست بازآفرینیه یا اون کتاب اولن اشپیگل نوشتهٔ شارل دو کوستر ترجمه فوق‌العاده درخشانی داره. خیلی پرکار بوده به آذین

- آقای به آذین به موسیقی هم علاقمند بود؟

بله حتی تو وصیت نامه‌اش نوشته که به آداب مسلمانی مراسم کفن و دفن منو انجام بدین و بی سر و صدا جایی خاک، کنین در مسجد و خانقاه برای من مراسم نگیرین اگه دوستان و اقوام خواستن از من یادی بکنن دور هم جمع بشن و موزیک گوش کنند.

-استاد شما در جریان کار تشکیلات اتحاد دمکراتیک مردم ایران بودید؟

ببینید تا اونجا که یادمه به آذین پیش از انقلاب این تشکیلات درست کرد، ولی بعد از انقلاب نمی‌دونم چی شد که به روز به آذین به من زنگ زد. از طرز حرف زدنش فهمیدم یه چیز غیر عادیه گفت: سایه فلان روز ساعت چهار بعد از ظهر بیا خونه ما. خُب ما همچین مناسباتی با هم نداشتیم ما هر روز همدیگه رو می‌دیدیم. وقتی تعیین می‌کنه فلان روز بیا لابد یه قرار غیر عادیه من هم حدس زدم که باید یه چیز سیاسی باشه. من قبل از ساعت چهار رفتم به خونه‌اش و نشستیم و حرف‌های معمولی مونو زدیم. بعد کیانوری اومد و یه نفر دیگه هم اومد اونجا حرف اتحاد دمکراتیک و مطرح کردن که قرار بود یه تشکیلات دمکراتیک بی ارتباط با حزب توده ایران باشه.

من به کیانوری گفتم اصل این کار خیلی خوبه و تعدد احزاب مفیده و حتی برای مصلحت کار هم خوبه و اون‌هایی که نمی‌خوان تند و تیزی‌های حزب سیاسی رو داشته باشن یه جای دمکراتیکی هست که می‌تونن اونجا سر یه مسائلی باهم توافق بکنن این فکر خوبیه، ولی شما بد عمل کردین به گمان من شما یعنی کیانوری، این اتحاد دمکراتیک و تشکیل دادین و بعد بدترین آدمو برای این کار گذاشتین آقای به آذین پرچم حزب توده ایرانه؛ شما این آدم بی اینکه از حزب توده ایران بریده باشه، آوردین که یه تشکیلات مستقل راه بندازه؛ خُب همه می‌خندن. مردم کـه بـاور نمی‌کنن این فقط جعلی بودن و ریا رو نشون می‌ده.

کیانوری تند شد و گفت حالا رفیق ما سایه می‌خواد رفیق ما، به آذین رو به ما معرفی کنه! گفتم نه آقا من نمی‌خوام به آذین به شما معرفی کنم؛ آقای به آذین احتیاجی به معرفی من نداره من می‌گم بد انتخاب کردین. معنای حرف من این بود که شما این تشکیلاتو راه انداختین دیگه گفت: ما اینجا جمع شدیم راجع به اتحاد دمکراتیک صحبت بکنیم. پس تو چرا اگه موافق نیستی اینجا هستی؟ من دیگه منفجر شدم لبخند می‌زند و برگشتم به آذینو نگاه کردم گفتم: ایشون به من تلفن کرد و از نداده که من خواهش کرده ساعت چهار بعد از ظهر بیام اینجا و به من توضیح هم قضیه چیه. من خیلی خوشحال میشم پاشم برم. کیا گفت که نه من که مقصودم این نیست و حالا ما نشستیم و داریم حرف می‌زنیم. من تا آخر جلسه اخم کردم و ساکت نشستم (اخم مبارک را هم تقلید می‌کند به خنده می‌افتیم و تمام مدت این طوری نشستم کمی پشت به کیانوری) و دیوارو نگاه کردم.

آقای عظیمی عزیز اگه شما به کسی احتیاج نداشته باشین و طمع به چیزی نداشته باشین همیشه می‌تونین حرفتونو بزنین.

- استاد ارزیابی تون از این تشکیلات چیه؟

به نظرم یه خطای محض بود... به آذین هم باورش شده بود و همه نیروشو برای این اتحاد دمکراتیک گذاشته بود اصلاً در قالب یک رهبر قرار گرفته بود...

کانال عصر ایران در تلگرام